Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2015


Διεθνές SOS για την παχυσαρκία




     Η παγκόσμια πρόοδος για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας προχωρά απελπιστικά αργά, με μία μόνο στις τέσσερις χώρες του πλανήτη να εφαρμόζουν πολιτικές υγιεινής διατροφής. Η συνέπεια είναι ότι οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες κερδίζουν έδαφος στη Γη, προειδοποιούν οι επιστήμονες σε μία σειρά ερευνών που δημοσιεύθηκαν σε αφιέρωμα του έγκριτου ιατρικού περιοδικού "The Lancet".

Πάντως, η Ελλάδα και η Τουρκία, χάρη στη μεσογειακή διατροφή, αναφέρονται ανάμεσα στις χώρες εκείνες που έχουν την υψηλότερη «βαθμολογία» στην υγιεινή διατροφή, διεθνώς.

Σύμφωνα με το αφιέρωμα του "Lancet", που ανέλυσε την ποιότητα της διατροφής σχεδόν 4,5 δισεκατομμυρίων ενηλίκων σε 187 χώρες, η παγκόσμια κατανάλωση υγιεινών τροφίμων (π.χ. φρούτων και λαχανικών) έχει αυξηθεί κατά την τελευταία εικοσαετία, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες. Όμως, στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη ακόμη μεγαλύτερη είναι η αύξηση στην κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων, όπως το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας και τα αναψυκτικά με ζάχαρη. Εν ολίγοις, το υγιεινό φαγητό, παρά τις προόδους του, τελικά χάνει τη μάχη έναντι του ανθυγιεινού φαγητού.

Οι ειδικοί αναφέρουν, μεταξύ άλλων, πως σε λιγότερο από μία γενιά έχουν αυξηθεί δραματικά τα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας, παγκοσμίως, καθώς πολύ λίγες χώρες έχουν πάρει τα αναγκαία ρυθμιστικά μέτρα, για να προστατεύσουν τα παιδιά. Σε χώρες, όπως οι ΗΠΑ, τα παιδιά ζυγίζουν σήμερα κατά μέσο όρο πέντε κιλά περισσότερα από ό,τι πριν από 30 χρόνια, ενώ πάνω από ένα στα τρία παιδιά είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο. Κατά μέσο όρο, σχετικά πιο υγιεινή διατροφή κάνουν σε όλο τον κόσμο οι γυναίκες (σε σχέση με τους άνδρες) και οι πιο μεγάλοι σε ηλικία (σε σχέση με τους πιο νέους).
 
«Η κατανόησή μας για την παχυσαρκία πρέπει να μπει σε τελείως νέα βάση, αν πρόκειται να ″φρενάρουμε″ και να αναστρέψουμε την παγκόσμια επιδημία παχυσαρκίας», δήλωσε η δρ Κριστίνα Ρομπέρτο της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Όπως είπε, «ο φαύλος κύκλος προσφοράς και ζήτησης ανθυγιεινών τροφίμων μπορεί να σπάσει με ″έξυπνες″ διατροφικές πολιτικές από τις κυβερνήσεις, μαζί με προσπάθειες από τις βιομηχανίες τροφίμων και την κοινωνία των πολιτών».

«Από τη μία, χρειάζεται να παραδεχτούμε ότι τα άτομα φέρουν εν μέρει ευθύνη για την υγεία τους και, από την άλλη, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα σημερινά διατροφικά περιβάλλοντα εκμεταλλεύονται τις βιολογικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές αδυναμίες των ανθρώπων, καθιστώντας έτσι πιο εύκολο γι' αυτούς να τρώνε ανθυγιεινά φαγητά», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σχεδόν το 40% των ενηλίκων, παγκοσμίως, ήταν υπέρβαροι το 2014 και το 13% παχύσαρκοι. Περίπου 42 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα το 2013. Το επιθετικό μάρκετινγκ φθηνών, αλλά όχι ιδιαίτερα υγιεινών προϊόντων από τις πολυεθνικές εταιρείες επιδεινώνει την κατάσταση. Γενικότερα, όπως επισημαίνεται, η βιομηχανία τροφίμων έχει «βάλει στο στόχαστρο» τα παιδιά ως καταναλωτές.

Οι επιστήμονες καλούν τις αρμόδιες Αρχές να επιβάλουν αυστηρότερη εποπτεία και ρυθμιστικούς ελέγχους σε όλη την αλυσίδα προμήθειας τροφίμων, καθώς και να προωθήσουν έναν διεθνή κώδικα μάρκετινγκ, που θα προστατεύει την υγεία των παιδιών. Μεταξύ άλλων, εισηγούνται να ελέγχεται η ποιότητα των τροφίμων που διατίθεται από τις καντίνες των σχολείων, να επιβληθούν αυξημένοι φόροι στα ανθυγιεινά τρόφιμα, να επιδοτηθεί η κατανάλωση υγιεινών τροφίμων από φτωχές οικογένειες και να καταστεί υποχρεωτική η αναλυτική σήμανση στις συσκευασίες των τροφίμων, ώστε να ασκηθούν πιέσεις στις βιομηχανίες για να κάνουν πιο υγιεινό το περιεχόμενο των προϊόντων τους.

 

Σύνδεσμος: Για τις πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες στη διεύθυνση:

http://www.thelancet.com/series/obesity-2015

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Από το e-nikos.gr

 

Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2015

Το αποκριάτικο Ψαχνιώτικο έθιμο της Γκαμήλας στα Ψαχνά

Του Γεωργίου Πρατζίκου

Ένα από τα παλαιότερα έθιμα της Αποκριάς, τόσο στην περιοχή των Ψαχνών, όσο και σε πολλές περιοχές τόσο της Εύβοιας όσο και της υπόλοιπης Ελλάδας, είναι το έθιμο της Γκαμήλας. Το έθιμο αυτό αναφέρεται και στο βιβλίο του Κωνσταντίνου Τζαβάρα «τα Ψαχνά» Ας δούμε όμως πως περιγράφεται αναλυτικά το έθιμο αυτό:
«Από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου, που ανοίγει το Τριώδιο και μπαίνουμε στην περίοδο των Αποκρεώ, όλο το χωριό ζούσε σε έντονο εορταστικό κλίμα με κύριο τους μασκαράδες.
Ιδιαιτέρως την τελευταία Κυριακή της Τυροφάγου, σ’ όλες τις γειτονιές κυκλοφορούσαν μασκαρεμένοι άνθρωποι κάθε ηλικίας ένας- ένας ή ζευγάρια ακόμη και οργανωμένες ομάδες ανάλογα με το θέμα που θέλανε να σατιρίσουν.
Στην γειτονιά μας, με αρχηγό το μακαρίτη Δήμο Αργυρίου (Καραλή) φτιάχναμε την «γκαμήλα».
Από πολύ νωρίς γυρίζαμε στο ρεματάκι από τον μύλο της Κατσίμπως μέχρι τον Άϊ – Στέφανο αναζητώντας σκελετούς μεγάλων ζώων (άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια). Στο χώρο αυτό μετέφεραν συνήθως τα ζώα που είχαν καταλήξει (ψοφήσει).
Από το σκελετό του ζώου παίρναμε το κεφάλι του και το μεταφέραμε στη μάντρα του Καρλή (σήμερα το σπίτι του Μαυρογέννη).
Εκεί με λεπτά καντρόνια φτιάχναμε το σκελετό του σώματος της «Γκαμήλας» με τις χαρακτηριστικές καμπούρες της.
Εμπρός και ψηλά στερεώναμε το κεφάλι, που είχαμε φέρει από το ρέμα, αφού πρώτα συνδέαμε με ψιλό σύρμα την κάτω σιαγόνα με το κυρίως κεφάλι. Με έναν απλό αυτοσχέδιο μηχανισμό, τραβώντας ένα λεπτό σπόγγο, ανοιγόκλεινε το στόμα της «Γκαμήλας». Τον ξύλινο σκελετό, με το κεφάλι να εξέχει, τον καλύπταμε με χοντρές λινάτσες μέχρι το έδαφος και στο εσωτερικό του έμπαιναν δύο ή τρεις άνδρες. Έτσι η «Γκαμήλα» κυκλοφορούσε σε όλο το χωριό, ακολουθούμενη από ομάδες παιδιών. Κατά διαστήματα ο πρώτος άνδρας που οδηγούσε την «Γκαμήλα», μόλις έβλεπε μέσα από τις τρύπες τις λινάτσας γνωστούς και κυρίως κορίτσια, έτρεχε προς αυτούς προσπαθώντας να τους δαγκώσει…. Σε κάθε τέτοια κίνηση, γινόταν ο χαμός…. Έτσι ο κόσμος χάζευε και γελούσε με τα καμώματα της «Γκαμήλας». Εκτός από το Δήμο Καρλή, που ήταν πάντοτε και ο αρχηγός του πληρώματος…. Της «Γκαμήλας» έμπαινε σε αυτή και ο Γιώργος Τσίρης (Μάσσαλας)….»
Αναρτήθηκε από Τα Νέα Της Μεσσαπίας
Αναρτήθηκε από Ψαχνά Ευβοίας
Για τα αποκριάτικα έθιμα της Σκύρου πατήστε εδώ

Καθαρά Δευτέρα - Κούλουμα



Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της Αποκριάς, οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.
Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδος την Καθαρά Δευτέρα «καθαρίζουν» ό,τι απόμεινε από τα μη νηστίσιμα φαγητά της αποκριάς, Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. στην Ήπειρο, οι νοικοκυρές καθαρίζουν τις κατσαρόλες και όλα τα χάλκινα σκεύη από τα λίπη της αποκριάς με ζεστό σταχτόνερο μέχρι ν’ αστράψουν και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια.
Το πιάτο της ημέρας περιλαμβάνει νηστίσιμα, ως αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς. Χαλβάς, ταραμάς, ελιές, πίκλες, θαλασσινά, φασολάδα, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Τα νηστίσιμα συνοδεύονται από τη λαγάνα, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα και πεπλατυσμένος για να ψήνεται εύκολα. Σχετικός και ο δημοτικός σατυρικός θρήνος:
Τ' ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;
Πεθαίν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος
σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια
Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια
και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε στεκούλια.
Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται Κούλουμα. Η ετυμολογία της λέξης έχει λατινική (κολούμνα=κολώνα ή κούμουλους=σωρός, κορυφή) ή αλβανική προέλευση (κόλουμ=καθαρός). Στον Δήμο Αθηναίων τα Κούλουμα γιορτάζονται στον Λόφο του Φιλοππάπου, όπως και σε πολλούς Δήμους της χώρας, με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων στους δημότες.
Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί το πέταγμα του χαρταετού, με τα ποικίλα χρώματα και σχέδια, από μικρούς και μεγάλους, πιθανόν για να πετάξουν μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα, τουλάχιστον στη φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.
Η έντονη αθυροστομία και η καυστική σάτιρα είναι από τα χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας σε πολλούς εορτασμούς της ανά την επικράτεια:
  • Ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, είναι ένα έθιμο που διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό την τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άντρες. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.
  • Βλάχικος Γάμος στη Θήβα. Είναι ένα έθιμο που φθάνει στις μέρες μας περίπου από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Οι Βλάχοι, δηλαδή οι τσοπάνηδες από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν τότε την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Το θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.
  • Του Κουτρούλη ο Γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα. Στις μέρες μας, το ζευγάρι των νεονύμφων είναι δύο άντρες, που μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία, όπου γίνεται ο γάμος με παπά και με κουμπάρο. Διαβάζεται το προικοσύμφωνο και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
  • Στη Μεσσήνη Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας, της γριάς Συκούς, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης, με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του και ο ίδιος θα είχαν οικτρό τέλος από την αντίδραση και το σθένος των επαναστατημένων Ελλήνων. Μετά την αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να "κρεμαστεί" από τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας γίνεται η παρέλαση με μαζορέτες, άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά συγκροτήματα.
  • Μπουρανί στον Τύρναβο. Μπουρανί είναι μία χορτόσουπα δίχως λάδι, γύρω από την προετοιμασία της οποίας στήνεται ολόκληρο το σκηνικό του παιχνιδιού με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους μπουρανίδες.
  • Στην Κάρπαθο λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
  • Στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο και Λιβάδια της Νάξου οι κάτοικοι ντύνονται Κορδελάτοι ή Λεβέντες. Οι Κορδελάτοι είναι φουστανελοφόροι και η δεύτερη ονομασία τους Λεβέντες αποδίδεται στους πειρατές. Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι Σπαραρατόροι, που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο χορό και στο γλέντι, που κρατάει ως το πρωί.
  • Στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο Καντής, το μουντζούρωμα, τα οποία, σε συνδυασμό με το καλό κρασί και τους ήχους της λύρας, αποτελούν μια μοναδική εμπειρία.
  • Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.


ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/494#ixzz3S5aaDtYB

Οι ξέφρενοι εορτασμοί του Τριωδίου ολοκληρώνονται την Καθαρή Δευτέρα. Μια ιδιαίτερη μέρα για τη χώρα μας, καθώς συμβολίζει την πνευματική και σωματική «κάθαρση» πριν από την κατάνυξη της Μεγάλης Σαρακοστής.
Τελευταία ευκαιρία λοιπόν για γιορτή, και η εξοχή έχει την τιμητική της! Ζωντανή παραδοσιακή μουσική στη διαπασών∙ τραγούδι και χορός∙ σαρακοστιανά εδέσματα σε αφθονία∙ ο ουρανός «εμπριμέ» από το φαντασμαγορικό έθιμο του πετάγματος των χαρταετών που με τις τρελές τους πτήσεις καλοσωρίζουν την άνοιξη χαρίζοντας μοναδικές στιγμές χαράς σε μικρά και μεγάλα παιδιά…
Όλη η Ελλάδα, απ’ άκρη σ’ άκρη, υποδέχεται τη Σαρακοστή με τα δικά της ξεχωριστά έθιμα. Ας δούμε μερικά από αυτά:
Το έθιμο του Αγά –με ρίζες στην Τουρκοκρατία– αναβιώνει στα Μεστά και στους Ολύμπους της Χίου. Ο Αγάς, αυστηρός δικαστής, δικάζει και καταδικάζει με χιούμορ και πειράγματα τους θεατές του εθίμου.
Στον Πόρο συναντάμε το «ξάρτυσμα», το καθάρισμα δηλαδή των μαγειρικών σκευών από τα λίπη και τα υπολείμματα από το φαγοπότι της αποκριάς.
Στην Αλεξανδρούπολη, ένας κάτοικος μεταμφιέζεται σε Μπέη και περιδιαβαίνει την πόλη μοιράζοντας ευχές για το καλό.
xartaetos
Σε πολλά χωριά της Κέρκυρας αναβιώνει ο παραδοσιακός χορός των Παπάδων. Το χορό σέρνουν πρώτοι οι παπάδες και ακολουθούν οι γέροντες του χωριού.
Στο Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων στην Κάρπαθο ανταλλάσσονται απρεπείς χειρονομίες μεταξύ των θεατών, και γι’ αυτό οδηγούνται στο «δικαστήριο» από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες), προς απονομή δικαιοσύνης από τους σεβάσμιους του νησιού.
Το έθιμο του αλευρομουτζουρώματος συναντάμε στο Γαλαξίδι, με τους καρναβαλιστές να χορεύουν κυκλωτούς χορούς αλευρωμένοι και μουτζουρωμένοι!
Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα –και σε διάφορες παραλλαγές– το χορευτικό δρώμενο, το λεγόμενο Γαϊτανάκι, έθιμο που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ξεσηκώνει μικρούς και μεγάλους.
Του Κουτρούλη ο Γάμος στη Μεθώνη –η αναβίωση ενός πραγματικού γάμου που άφησε εποχή κατά τον 14ο αιώνα– συντελείται κάθε Καθαροδευτέρα με έντονη σατυρική διάθεση και πειράγματα για τη νύφη.
Η αναβίωση ενός αγροτικού καρναβαλιού στη Νέδουσα, στη νότια Πελοπόννησο, όπου οι επισκέπτες συμμετέχουν ενεργά σε ένα αρχαίο τελετουργικό για ευημερία και γονιμότητα.
Το έθιμο του Αχυρένιου Γληγοράκη στη Βόνιτσα, όπου ένας αχυρένιος ψαράς δεμένος σε γάιδαρο γυρνάει σε όλο το χωριό για να καταλήξει σε μια φλεγόμενη βάρκα ανοιχτά της θάλασσας.
Ο βλάχικος γάμος της Θήβας, πανάρχαιο έθιμο που πραγματοποιείται παραδοσιακά με το ξύρισμα του γαμπρού και το στόλισμα της νύφης, η οποία στη πραγματικότητα είναι άνδρας.
Το έθιμο των Μουτζούριδων στον Πολύσιτο της Βιστωνίδας, όπου δύο μεταμφιεσμένοι μουτζουρώνουν τους επισκέπτες με καπνιά από το καζάνι όπου έβραζε την προηγούμενη μέρα η φασολάδα από τις γυναίκες του χωριού.
Και κάπου εδώ, τα πειράγματα, η σατυρική διάθεση, οι γλεντοκόπες μέρες τελειώνουν και σηματοδοτείται η έναρξη της νηστείας που θα μας οδηγήσει στο πνευματικό ταξίδι της Μεγάλης Σαρακοστής.

ΠΗΓΗ: http://www.visitgreece.gr/el/civilisation/join_in_with_clean_monday

Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2015

ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
 
Το φαινόμενο του Φιλελληνισμού, που αναπτύχθηκε τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, και γαλουχήθηκε μέσα στο κλίμα του κλασικισμού και του ρομαντισμού, έφθασε στην πλήρη του έκφραση με το μεγάλο ξεσηκωμό των Ελλήνων.
Στην αρχαιολατρία, στις κλασικές σπουδές και στο αυξανόμενο ενδιαφέρον για τους απογόνους των αρχαίων κατοίκων της Ελλάδος, προστέθηκε ένας ενθουσιασμός που προκάλεσε ο σκληρός αγώνας του ίδιου εκείνου λαού που, από τα πολύ παλιά χρόνια, έβαζε ως πρωταρχική αξία την ελευθερία.
Κανένα άλλο κίνημα της εποχής δεν ξεσήκωσε με τόση θέρμη και ενθουσιασμό την κοινή γνώμη και τη λογιοσύνη. Ενθαρρύνθηκε όμως και από την έντονη κινητοποίηση των Ελλήνων του Εξωτερικού, με πιο σημαίνουσες τις συστηματικές προσπάθειες τριών αυτοεξόριστων προσωπικοτήτων, του Αδαμάντιου Κοραή, στο Παρίσι, του μητροπολίτη Ιγνάτιου Ουγγροβλαχίας στην Πίζα και του ακάματου διπλωμάτη, Ιωάννη Καποδίστρια, που χρησιμοποίησε τις διεθνείς του γνωριμίες, ως υπουργού Εξωτερικών του τσάρου.
Ο έμπρακτος φιλελληνισμός εκδηλώθηκε με ποικίλους τρόπους: Εθελοντές σπεύδουν στα πεδία της μάχης, ιδρύονται φιλελληνικές επιτροπές (Κομιτάτα) με σκοπό την περίθαλψη των προσφύγων και του άμαχου ελληνικού πληθυσμού και την ενίσχυση των αγωνιζομένων με πολεμοφόδια, τρόφιμα. χρήματα κλπ.
Ήδη από τα τέλη Μαϊου 1821 παρουσιάσθηκε ζωηρή κινητοποίηση υπέρ των αγωνιζομένων Ελλήνων. Οι πρώτες εκκλήσεις για συμπαράσταση στον ελληνικό Αγώνα βρήκαν ευνοϊκή απήχηση. Ένα κύμα από εθελοντές ξεκίνησε για την Ελλάδα, ενώ παράλληλα οργανώθηκαν τα πρώτα φιλελληνικά Κομιτάτα.
Μαζί με τους ρομαντικούς ιδεολόγους και αρχαιολάτρες, τους φιλελεύθερους και τους ενθουσιώδεις φοιτητές, θα βρεθεί και ένα πλήθος στρατιωτικών που θα συμπαρασυρθεί από το φιλελληνικό ρεύμα και θα προσπαθήσει με κάθε τρόπο να φθάσει στο «θέατρο» του πολέμου.
Κοντά στους αξιωματικούς, κάθε λογής άτομα, επιστήμονες, υπάλληλοι, έμποροι, φοιτητές, ακόμη και μαθητές, θα τρέξουν, με αυταπάρνηση, να υπηρετήσουν την ελληνική υπόθεση.
Ο λόρδος Βύρων (Byron) και ο Σατωβριάνδος(Chateaubriand) σφράγισαν τη συλλογική μνήμη ως κορυφαίοι εκφραστές και διερμηνευτές του φιλελληνισμού.
Ο Μπάιρον, με την ποίησή του, ενίσχυσε το φιλελληνικό  ρεύμα, ήδη πριν από την Επανάσταση και συντάραξε τον κόσμο όλο με τον πρόωρο θάνατό του στο Μεσολόγγι, το 1824, ενώ ο Σατωμπριάν με τη συγγραφή, το 1825, του περίφημου φυλλαδίου «Υπόμνημα περί της Ελλάδος», μεταστρέφεται πολιτικά, διερμηνεύει επάξια τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης και παράλληλα ενεργοποιείται στο φιλελληνικό κίνημα. Ο φίλος του Βύρωνα, ποιητής  Shelley, θα συνθέσει το λυρικό δράμα Hellas το οποίο αφιερώνει στον Αλ. Μαυροκορδάτο, σε ένδειξη «θαυμασμού, συμπάθειας και φιλίας».
ΒΙΚΤΟΡ ΟΥΓΚΟ
 
Την ίδια διαδρομή ακολούθησε και o Βίκτορ Ουγκό, εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού, που δημοσιεύει ποιήματα εμπνευσμένα από τον ηρωισμό των Ελλήνων αγωνιστών, και ιδιαίτερα του Κανάρη, καθώς και ο Γκαίτε το έργο του οποίου μπολιάστηκε από τα ιδεώδη του ελληνικού κλασικισμού.
Σε χίλιους διακόσιους περίπου υπολογίζονται οι εθελοντές που πήραν συνολικά μέρος στα πολεμικά γεγονότα. Προέρχονται από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, ενώ υπάρχει αντιπροσωπευτική συμμετοχή και από την Πολωνία, την Ελβετία και τη Βρετανία, χωρίς να λείπουν και εκπρόσωποι από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και την Αμερική.
Συμμετοχή υπάρχει και από τους βαλκανικούς γείτονες, που θα καταταγούν στο πλευρό των αγωνιζομένων Ελλήνων, αφού συμμερίζονταν την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
Η πρώτη αποστολή εθελοντών ξεκινά από την Τεργέστη τον Ιούνιο του 1821. Τον Ιούλιο, υδραίικο καράβι, ναυλωμένο από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο μεταφέρει από τη Μασσαλία ξένους εθελοντές και έλληνες φοιτητές, καθώς και πολεμοφόδια. Στη Βέρνη και στη Στουτγκάρδη συστήνονται τα πρώτα φιλελληνικά Κομιτάτα υποστήριξης του Αγώνα.
Μετά την καταστροφή της Τριπολιτσάς, οι λεηλασίες που ακολούθησαν και οι σφαγές των Τούρκων, από τους Έλληνες, θα προκαλέσουν την αποστροφή πολλών φιλελλήνων, που είχαν πάρει μέρος στη μάχη και οι οποίοι θα επιστρέψουν στην Ευρώπη.
Ανάμεσα στους φιλέλληνες εθελοντές ο Δ. Υψηλάντης διάλεξε ως «προγυμναστήν στρατιωτικό» τον Κορσικανό έμπειρο αξιωματικό του γαλλικού στρατού Baleste, ο οποίος, από τον Ιούνιο του 1821 θα αναλάβει την οργάνωση στρατιωτικής μονάδας εκπαιδευμένης σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Αργότερα θα διευθύνει τον αγώνα των Κρητικών.
Ο Γάλλος φιλέλληνας αξιωματικός Maxime Raybeau, θα δράσει στην Ελλάδα, από τον Ιούλιο του 1821 και θα εκδώσει αργότερα βιβλίο με τις αναμνήσεις του, πολύτιμη πηγή για την ιστορία της επανάστασης.
Με πρωτοβουλία του εύπορου Σκωτσέζου αξιωματικού Τόμας Γκόρντον φθάνει, τον Αύγουστο του 1821,  ένα καράβι φορτωμένο με όπλα και πολεμοφόδια. Ο Συνταγματάρχης Γκόρντον θα πάρει μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Θα πληρώσει, ακόμη, και τα έξοδα για οκτώ Έλληνες και ορισμένους Γάλλους φιλέλληνες, μεταξύ των οποίων και οι Olivier Voutier και ο Maurice Persat. Θα γράψει δίτομη ιστορία των γεγονότων, από τις πιο έγκυρες.
Ο, επίσης Σκώτος, Τζορτζ Φίνλεϊ, συμμετείχε στον Αγώνα από το 1823. Μετά την απελευθέρωση έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αθήνα, ως ανταποκριτής των «Τάιμς του Λονδίνου».
Ο Βυρτεμβέργιος στρατηγός Νόρμαν θα αποκρούσει, μαζί με τους εθελοντές την τουρκική επίθεση στο Ναβαρίνο. Θα περιλαμβάνεται μέσα στους επιτελείς του Μαυροκορδάτου.
Τον Μάιο του 1822 κηρύχθηκε επίσημα η σύσταση φιλελληνικού σώματος, από Γάλλους, Ιταλούς, Γερμανούς και Πολωνούς. Το τάγμα των Φιλελλήνων ήταν χωρισμένο σε δύο λόχους με αρχηγούς τον Ελβετό Chevalier και τον Πολωνό Mizewski, ενώ τη διοίκησή του ανέλαβε ο Ιταλός Dania.
Ωστόσο υπήρξαν και επιφυλάξεις για τη συμμετοχή ορισμένων φιλελλήνων από φόβο μην συνδεθεί ο αγώνας των Ελλήνων με αναρχικά κινήματα της Ευρώπης. Γι' αυτό, αρχικά αντέδρασαν στην κάθοδο του Ιταλού επαναστάτη, πρώην υπουργού των Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Πεδεμοντίου Santorre Di Santa Rosa
 (Σανταρόζα).
                                 Ο Ιταλός επαναστάτης θα πεθάνει στη Σφακτηρία σε αναμέτρηση εναντίον των δυνάμεων του Ιμπραήμ. Γνωστοί Ιταλοί φιλέλληνες ήταν και οι Tarella και Gubernati, με συμμετοχή σε κρίσιμες μάχες.
Με την ίδια επιφυλακτικότητα έγινε δεκτός και ο Βρετανός αξιωματικός του ναυτικού Frank Hastings, ο οποίος ενίσχυσε γενναιόδωρα τον Αγώνα από την προσωπική του περιουσία και με τις ναυτικές του ικανότητες συμβάλλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του εχθρού.
Ο ρωσικός φιλελληνισμός εκδηλώθηκε με την προεπαναστατική ίδρυση και δράση της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό, τη συμμετοχή Ρώσων σ' αυτή και με τη συγκρότηση και αποστολή στη Μολδοβλαχία εθελοντών σωμάτων, την αποστολή εφοδίων, τη μετάφραση και κυκλοφορία επαναστατικών προκηρύξεων και μελετημάτων και τη φιλελληνική λογοτεχνική παραγωγή με εκπρόσωπο τον Αλεξάντρ Πούσκιν, ο οποίος έγραψε το ποίημα «ξεσηκώσου Ελλάς». Πολλοί Ρώσοι αγωνίστηκαν ως μέλη πληρωμάτων του επαναστατικού στόλου, αλλά και των σωμάτων ξηράς.
Νέα φιλελληνικά Κομιτάτα ιδρύονται στη Γαλλία και ο Γαλλοελβετός τραπεζίτης Ιωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος θα γίνει η ψυχή της φιλελληνικής κίνησης στην Ελβετία και Γαλλία.
Το 1825, ο Γάλλος Κάρολος Φαβιέρος (Charles Fabvier) ορίζεται διοικητής του τακτικού στρατού των Ελλήνων., ενώ ο Γάλλος αξιωματικός του ναυτικού Jourdain, θα πάρει μέρος με τη μοίρα του Μιαούλη στις επιχειρήσεις στο βόρειο Αιγαίο.
Γνωστοί φιλέλληνες ήταν και ο γερμανός Καρλ Γκούσταβ Χάιντεκ, ο Βρετανός στρατηγός Ρίτσαρντ Τσορτς, ο Ελβετός Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ και ο Άγγλος υπουργός Εξωτερικών Τζορτζ Κάνινγκ που συνέβαλε αποφασιστικά στην «ελληνική υπόθεση».
Στη μάχη στο Πέτα της Ηπείρου, από τους εκατό φιλέλληνες μόλις καμιά τριανταριά σώθηκαν από τη σφαγή. 34 Γερμανοί, 12 Ιταλοί, 9 Πολωνοί, έξι Γάλλοι, 3 Ελβετοί, 1 Ολλανδός, 1 Ούγγρος και ένας Μαμελούκος χάθηκαν πολεμώντας για την ελληνική απελευθέρωση. Ανάμεσά τους και οι ανώτεροι αξιωματικοί, Tarella, Dania, Mizewski, Chevalier. Ο Νόρμαν, τραυματισμένος θα πεθάνει λίγους μήνες αργότερα στο Μεσολόγγι. Το τάγμα των Φιλελλήνων είχε ουσιαστικά διαλυθεί.
 
Με την εμφάνιση του ποιητή λόρδου Βύρωνα, (Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον) στην ελληνική σκηνή, του πιο γνωστού και, ίσως του πιο σημαντικού φιλέλληνα, αρχίζει μια νέα περίοδος για τον φιλελληνισμό στην Ελλάδα. Ο διάσημος Άγγλος ποιητής έφθασε στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 1823 για να βοηθήσει με ενθουσιασμό τον Αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία. Ο θάνατός του στο Μεσολόγγι, στα 36 του χρόνια, θα προκαλέσει παγκόσμια συγκίνηση.
Το 1880, ο Φ. Ντοστογιέφσκι, σ' έναν πανηγυρικό λόγο, για τον Πούσκιν, θα γράψει:
».Στην πιο μίζερη στιγμή της Ιστορίας της γηραιάς ηπείρου ανατέλλει στο ευρωπαϊκό στερέωμα η γεμάτη πάθος διάνοια του λόρδου Βύρωνα. Είναι η χρονική στιγμή της κατάρρευσης των οραμάτων, των ελπίδων και των ειδώλων της Γαλλικής Επανάστασης. Η λύρα του ποιητή εκφράζει τώρα τη θλίψη και την απογοήτευση της Ανθρωπότητας για τις φρούδες ελπίδες και τα απατημένα ιδανικά. Μια νέα, πρωτόφαντη Μούσα της εκδίκησης και της θλίψης, της κατάρας και της απελπισίας, προβάλλει. Είναι το πνεύμα του βυρωνισμού που, αναπάντεχα όσο και ολοκληρωτικά, θα θρονιάσει στο μυαλό και το συναίσθημα των ανθρώπων
Ο Edward Everett, ελληνιστής, πολιτικός και καθηγητής στο Χάρβαρντ, πρώτος Αμερικανός που επισκέφθηκε την Ελλάδα, καλλιέργησε και ενίσχυσε με κάθε τρόπο τον φιλελληνικό «πυρετό» στις Η.Π.Α.
Ο Daniel Webster, διαπνεόμενος από έντονα φιλελληνικά αισθήματα, τόνιζε «το χρέος του πολιτισμένου κόσμου προς τη γη της επιστήμης, της ελευθερία και των τεχνών, ένα χρέος που δεν μπορεί ποτέ να εξοφληθεί». Κι ακόμη ο Ντουάιτ κι ο Κλέι.
Κι ο ίδιος ο πρόεδρος των Η.Π.Α. James Monroe, το 1822 λέει: «Το όνομα της Ελλάδας γεμίζει τον νου και την καρδιά με τα υψηλότερα και ευγενέστερα αισθήματα». Στον επίσης πρόεδρο των Η.Π.Α., Tomas Jefferson, θα απευθυνθεί ο Κοραής, για να ζητήσει τη συμπαράστασή του στον ελληνικό Αγώνα.
Στην Ύδρα φθάνει, επίσης, ο γιος του Αμερικανού προξένου στο Αμβούργο, Jarvis, ή Γεώργιος Ζέρβης, όπως τον αποκαλούσαν οι Έλληνες, που θα αφοσιωθεί στην απελευθέρωση του ελληνικού λαού. Άλλοι Αμερικανοί εθελοντές ήταν ο Τζόναθαν Μίλερ και ο ιατρός και παιδαγωγός, Σάμιουελ Γκρίνλι Χάου.
Συνολικά, από στοιχεία που δημοσιεύονται στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, της «Εκδοτικής Αθηνών», ήρθαν στην Ελλάδα, από το 1821 μέχρι και το 1825, κατά εθνικότητα, οι φιλέλληνες:
342 Γερμανοί, 196 Γάλλοι, 137 Ιταλοί, 99 Άγγλοι, 35 Ελβετοί, 30 Πολωνοί, 17 Ολλανδοί και Βέλγοι, 16 Αμερικανοί, 9 Ούγγροι, 9 Σουηδοί, 8 Δανοί, 9 Ισπανοί και 33 άγνωστης εθνικότητας, συνολικά 940, από τους οποίους οι 313 έπεσαν στα πεδία των μαχών ή υπέκυψαν στις κακουχίες του πολέμου.
Γυναίκες φιλέλληνες
Δεν ήταν μόνο οι γνωστοί άνδρες φιλέλληνες που συνέδραμαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του '21. Ήταν και γυναίκες φιλέλληνες που πρωτοστάτησαν στην προβολή της Ελλάδας και των δικαίων της. Οι γυναίκες αυτές πήραν πάνω τους τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού και την προσπάθεια αφύπνισης των Ελληνίδων για τη βελτίωση της κοινωνικής τους θέσης μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους.
 
Η Σοφία ντε Μαρμπουά (δούκισσα της Πλακεντίας), κόρη Γάλλου διπλωμάτη, η Ρωξάνδρα Στούρτζα, η αγαπημένη του Ι. Καποδίστρια, η Ρουμάνα πριγκίπισσα λόγια και συγγραφέας, Ελένη Γκίκα και η Γαλλίδα συγγραφέας και πολιτικός, Ιουλιέττα Αδάμ-Λαμπέρ, ήταν οι πιο ενεργές φιλέλληνες.
 
Επιμέλεια: Νίκος Νικολάου - Αντώνης Αγγελής
ΠΗΓΗ:http://www.rhodeslibrary.gr/info/2006_1/A3.html